„A kiedy Jezus urodził się w Betlejem, w Judei, za dni króla Heroda, Mędrcy przybyli ze Wschodu do Jerozolimy (...). Gdy weszli do mieszkania, zobaczyli dziecko z Maryją, Jego matką. Wtedy upadłszy, oddali Mu pokłon, a po otwarciu swych szkatuł złożyli Mu dary. Złoto, kadzidło i mirrę” ( Mt 2, 1-11).
Święto Trzech Króli to wspomnienie pokłonu Mędrców ze Wschodu, jaki przyszli oni złożyć Zbawicielowi. Mędrcy, królowie, oddając cześć narodzonemu Dzieciątku uznają w Nim Boga, który objawia się w ludzkiej postaci. Jest to wielkie święto Objawienia Boga światu, po grecku zwane Epifaneją, ustanowione i obchodzone już w III wieku chrześcijaństwa. Obok Bożego Narodzenia i Zmartwychwstania Pańskiego jest to najstarsze i najbardziej uroczyste święto obchodzone w Kościele powszechnym.
W Mędrcach przybyłych do Betlejem tradycja chrześcijańska zawsze widziała reprezentantów wszystkich narodów („Królowie Tarszisz i wysp przyniosą dary, królowie Szeby i Saby złożą daninę. I oddadzą mu pokłon wszyscy królowie, wszystkie narody będą mu służyły” (Ps 72,10n). Chrystus objawił się im jako Zbawiciel świata. Mędrcy świata, monarchowie prowadzeni byli przez gwiazdę, która w kulturze Wschodu jest symbolem boskości i znakiem Wielkiego Króla.
Pismo Święte nie wylicza, ilu Mędrców przybyło do Betlejem, ale jest mowa o trzech darach, stąd przekaz o Trzech Mędrcach przeważa w tradycji Kościoła. Tak również podaje wczesnochrześcijański filozof i teolog Orygenes (ok.186-254).
Mędrcy nie byli nazwani przez św. Mateusza. Ich imiona: Kacper, Melchior i Baltazar pojawiły się po raz pierwszy prawdopodobnie na mozaice z VI wieku w bazylice San Apollinare Nuovo w Rawennie.
Dzieciątko zostaje obdarowane. Królowie w hołdzie składają kadzidło — to dar dla Boga, mirrę — odpowiadającą ludzkiej naturze Zbawiciela i złoto — jako dar dla króla.
Z uroczystością Objawienia Pańskiego wiąże się zwyczaj święcenia kadzidła i kredy. Przyjęty zwyczaj święcenia kredy wiązał się z tym, że wierni wypisywali nią na drzwiach pierwsze litery łacińskiego błogosławieństwa C+M+B „Christus mansionem benedicat” - Niech Chrystus błogosławi temu domowi. Z biegiem czasu łacińska pisownia uległa spolszczeniu, „C” zastąpiono „K”, stąd wielu zaczęło go odczytywać jako inicjały Kacpra, Melchiora i Baltazara. Pisząc litery K+M+B oraz bieżący rok dajemy znak, że w naszym mieszkaniu przyjęliśmy Jezusa. Dziś, gdy w przestrzeni publicznej toczy się walka o krzyż, takie potwierdzenie nabiera szczególnego znaczenia. Jest znakiem, że nie wstydzimy się naszej wiary.
Jesienią 1960 roku wprowadzono gomułkowską ustawę likwidującą 6 stycznia jako dzień wolny od pracy. Na pół wieku odebrano wtedy Polakom możliwość godnego przeżywania święta Objawienia Pańskiego. Po 50 latach (od roku 2011), Święto Trzech Króli wróciło do nas w swojej pełni. Polski Parlament przywrócił status dnia wolnego uroczystości Objawienia Pańskiego.